Józef Stefani (1800–1876)
ózef Andrzej Stefani (1800–1876) był polskim kompozytorem, skrzypkiem, dyrygentem i pedagogiem. Jego edukacja muzyczna rozpoczęła się u ojca, a następnie kontynuował naukę u Józefa Elsnera w Szkole Muzyki i Sztuki Dramatycznej oraz w Instytucie Muzyki i Deklamacji w Warszawie. Karierę rozpoczął jako chórzysta w Teatrze Narodowym, a później pełnił funkcje instrumentalisty i dyrygenta, kierując orkiestrą w przedstawieniach baletowych.
Jako pedagog pracował w różnych warszawskich instytucjach muzycznych, w tym w Szkole Śpiewu przy Teatrze Wielkim oraz w szkołach ogólnokształcących, gdzie prowadził zajęcia z muzyki i śpiewu oraz dyrygował szkolnymi chórami. W latach 1860–1861 pełnił funkcję inspektora Instytutu Muzycznego w Warszawie.
Stefani był ceniony zwłaszcza jako kompozytor tańców, zarówno instrumentalnych, jak i wokalnych, oraz jako twórca muzyki baletowej, często we współpracy z innymi kompozytorami lub na bazie opracowań cudzych utworów. Największą popularność zyskała jego muzyka do baletu Wesele krakowskie w Ojcowie, inspirowanego Krakowiakami i Góralami Jana Stefaniego. Jego operetki nie zdobyły uznania – Lekcja botaniki została zdjęta po premierze, a Trwoga wieczorna spotkała się z krytyką.
Ważnym aspektem jego działalności była twórczość dydaktyczna i patriotyczna. W 1861 roku jego Requiem zostało wykonane podczas uroczystości pogrzebowych pięciu poległych w manifestacji patriotycznej. Tworzył także podręczniki dla młodych pianistów i śpiewaków oraz utwory przeznaczone dla amatorów, w tym religijne msze, oratoria i kantaty, a także pieśni świeckie i tańce fortepianowe.
Stefani przekazał swój dorobek Bibliotece Warszawskiego Towarzystwa Muzycznego, gdzie zachowało się wiele jego rękopisów, czekających na szczegółowe opracowanie. Został pochowany na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie.
